één groot feest dat je deelt met andere muziekliefhebbers

Muziek als een magisch en breekbaar ‘equilibrium’. Met deze woorden zet festivalartiest Barbara Hannigan de toon voor Klarafestival 2023, dat plaatsvindt van 10 tot 26 maart. Benieuwd naar hoe het publiek een concert van Klarafestival ervaart, legden communicatiestagiaires Yasmine en Ulrike hun oor te luister bij Bart Bosmans en Gerda Willems, twee trouwe bezoekers. 

Dag Bart en Gerda, herinneren jullie zich nog jullie eerste concert bij Klarafestival? Of hoe lang het geleden is?

Bart: Oh, dat is een goede vraag. Ik denk dat het zo’n tien jaar geleden is. 

Gerda: Ik ben heel slecht in data onthouden, maar ik denk dat ik sinds 2000 vaak naar concerten in Bozar en Flagey ga. Ik ga zelfs zo vaak, dat ik thuis minder de noodzaak voel om muziek op te zetten. Die concertervaring is zo intens, dat muziek uit een installatie voor mij nog weinig waard is. Ondanks mijn goede muziekinstallatie zet ik thuis nauwelijks muziek op. Ik doe het enkel nog in de auto, omdat je daar omhuld wordt door de muziek.

Het thema van dit jaar is ‘Become Music’. Volgens onze festivalartiest Barbara Hannigan is een klassiek concert meer dan een individuele en gecontroleerde beleving. We bereiken een magisch evenwicht of ‘equilibrium’, waarbij iedereen in de zaal als één gemeenschap deelneemt aan een muzikaal ritueel. Voelen jullie je in een concert- of theaterzaal verbonden met de mensen rondom je, zowel met andere luisteraars als met de artiesten zelf?

Bart: Uiteraard, in zekere mate wel. Ik bedoel, je kijkt rond, je ziet andere mensen. Als je alleen zou zitten dan zou dat echt niet zo leuk zijn (lacht). Je staat daar tijdens een concert normaal gezien niet bij stil, maar mensen die samen van de muziek genieten, dat hoort erbij. 

Gerda: Ja, ik vind de Klarafestivalconcerten een magisch gebeuren. Je komt in de ban van de muziek wanneer de hele zaal stil is, zonder kuchen, en iedereen absorbeert de geluiden. Wanneer ik die eerste regel muziek hoor, wordt het op zo’n manier gebracht dat het lijkt alsof die tegen mij spreekt.

Bart, je zegt dat jij er nooit bij hebt stilgestaan. Vind je het thema passend?

Bart: Het is een goed thema. Het is een ander manier om een concert te benaderen. Er wordt niet vaak over het publiek gesproken, behalve als het gaat over het enthousiasme misschien (lacht). Ook zou er zonder publiek niet veel reden zijn om een concert te hebben (lacht).

Gerda: Dat moet ik eerst ervaren. Ik kan dat niet op voorhand zeggen of er te veel theorie rond maken in mijn hoofd. Ik vind het wel een mooi thema.

Welke elementen maken een concertbeleving voor jullie tot een unieke concert- ervaring?

Bart: Voor mij ligt de essentie in het horen van stukken die niet vaak worden opgevoerd. Dankzij het Klarafestival heb ik de voorbije jaren al een aantal concerten meegemaakt waar ik anders niet meteen tickets voor zou hebben gekocht. Maar ik ben wel heel blij dat ik ze gezien heb.

Gerda: Het Klarafestival is voor mij de perfecte ontmoetingsplek. Het is een groot feest dat je deelt met andere muziekliefhebbers.

Is het Klarafestival iets dat jullie met familie beleven? Waarom wel, of waarom net niet?

Bart: Ik beleef dit niet met mijn familie. Omdat mijn partner echt niet geïnteresseerd is in dit genre muziek; voor haar is het muziek om van in slaap te vallen (lacht). Dus ik ga meestal samen met een vriend.

Gerda: Ik kom naar Klarafestival met mijn man. Wij noemen het ons ‘jaarlijks feest’. We passen onze vakantie er zelfs voor aan (lacht). 

Wat maakt dat jullie elk jaar opnieuw terugkeren naar Klarafestival?

Gerda: Het is leuk om mensen terug te zien met wie ik specifiek door muziek verbonden ben. Ook de selectie van de artiesten is altijd de moeite waard, en er vallen ook steeds nieuwe dingen te ontdekken.

Nu een eerder ludieke vraag: Ik ga naar Klarafestival en ik neem mee?

Bart: Heel occasioneel, mijn strikje (lacht). Om me wat op te kleden, maar dat gebeurt niet zo vaak als ik zou willen. 

Gerda: Ik heb bijna altijd een boekje mee, om tijdens pauzes te lezen. Ik draag ook altijd oorbellen. Het is feest, dus ik zal me ook wel mooi aankleden en opmaken.

Naast het Klarafestival hebben we ook onze Klarafestivalbox. Van welke artiest zouden jullie daar een privé-concert willen bijwonen?

Bart: Dat is een goede vraag. Dat zal vooral gezongen zijn, want instrumentale muziek ligt me niet zo. Philippe Jaroussky? Maar ik denk niet dat dat zou lukken (lacht).

Gerda: Van artiesten die ik ken. Brinkman of Walter Geus. En Boris Giltburg, die heb ik pas gehoord en mag voor mij zeker ook in de box spelen (lacht). Een concert met cello zou ik ook heel graag horen, dat is één van mijn lievelingsinstrumenten.

Om te eindigen schotelen we jullie enkele dilemma’s voor. Daar gaan we: Bach of Beethoven?

Bart: Bach

Gerda: Bach

Jong talent of gevestigde waarde?

Bart: Goede vraag, ik denk 75% gevestigde waarde en 25% jong talent (lacht).

Gerda: Hmm dat is een moeilijke. Gevestigde waarde denk ik.

Je ticket online kopen of via de box office?

Bart: Ik koop mijn tickets meestal online.

Gerda: Ik ben het ondertussen gewoon om online een ticket te kopen. Maar via de box office is het wel iets persoonlijker. 

Matinée of avondconcert?

Bart: Ik ga meestal naar avondconcerten.

Gerda: Ik verkies ook avondconcerten.

Symfonieorkest of strijkkwartet?

Bart: Symfonieorkest.

Gerda: Ik voel me het meest aangesproken door de ervaring van live strijkkwartetten. Omdat die zo met elkaar spreken en heel gevat op elkaar moeten ingaan, lijkt het soms geïmproviseerd. Ik weet niet of dat zo is maar het klinkt alsof het op dat moment zelf ontstaat. Een groots symfonisch concert vind ik te veel om te verteren.

Nu ééntje meer gerelateerd aan het festival. Dirigeren of zingen?

Bart: Eerder zingen. 

Gerda: Ik vind dat goede dirigenten een stuk maken. Ze geven het kleur, laten het muziekstuk op een bepaalde manier spreken en hebben je zo ofwel mee, ofwel net niet, ook al gaat het om dezelfde noten op papier. 

Wist je al dat onze festivalartiest beide doet?

Bart: Ja die doet allebei. Ik heb ze zelfs een opera weten zingen, op hoge hakken!

Gerda: Ja natuurlijk, zo bijzonder! Dat is iets om naar uit te kijken.

Interview door Ulrike Vangoethem en Yasmine Ennassiri