Vikingur Olafsson

[laatste tickets] St. Louis Symphony Orchestra, Stéphane Denève & Víkingur Ólafsson

rachmaninov - prokofiev - grieg

26.03.2023 — 15:00
Bozar, Henry Le Boeuf Zaal
Voorwoord

Hartelijk welkom op Klarafestival!

 

Festival van Vlaanderen Brussel, Klara en onze partners zijn verheugd jullie opnieuw te begroeten. “I believe audiences aren’t just listening. They are actively contributing”, tekent festivalartiest Barbara Hannigan op in een interview. Concerten zijn een wisselwerking tussen publiek, kunstenaars en wie voor of achter de schermen bijdraagt tot die magische momenten. Samen ‘worden’ we muziek. Become Music!

 

Hannigan is als dirigent en sopraan een wereldwijde referentie. Bij haar wordt klassieke muziek een hedendaagse en unieke belevenis. Dat inspireert Klarafestival als grootste omroepfestival van het land. Haar veelzijdige talent en dat van vele Belgische en internationale artiesten die met muzikale verhalen heden en verleden verbinden, brengen u ongetwijfeld in vervoering.

 

Klarafestival opent wervelend met Hannigan als dirigent van het London Symphony Orchestra. Daarna hoor en zie je haar met jonge musici uit haar mentorschapproject Equilibrium Young Artists. In maar liefst 25 concerten presenteren we toptalent als Les Talens Lyriques, het City of Birmingham Symphony Orchestra met Mirga Gražinytė-Tyla en Vilde Frang of het St. Louis Symphony Orchestra met Víkingur Ólafsson. Klarafestival koestert daarenboven de creatie. Het filmconcert Reich/Richter als symbiose van Gerhard Richters schilderijen en de muziek van Steve Reich, de creatie Counterforces van componist Frederik Croene op tekst van dichter Dominique de Groen of de muziektheaterproductie Prey van theatermaker Kris Verdonck met een compositie van Annelies Van Parys zullen u verrassen!

 

Deze en alle andere concerten zijn mogelijk dankzij de samenwerking met onze culturele partners: Bozar, Flagey, Kaaitheater, Théâtre Varia, Muntpunt, Concertgebouw Brugge en De Singel. Dank ook aan onze private partners KPMG, Proximus, Brouwerij Omer Vander Ghinste, Belfius, Interparking en de spelers van de Nationale Loterij. We zijn erkentelijk voor de steun van de Vlaamse Gemeenschap en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. En tot slot dank aan Klara en VRT: geen omroepfestival zonder die gewaardeerde samenwerking.

 

Joost Fonteyne

Intendant Klarafestival

 

Programma

Sergey Prokofiev (1891-1953)

The Love for Three Oranges (Suite), Op. 33 (1921)

I. The Ridicules

II. The Magician Tchelio and Fata Morgana Play Cards (Infernal Scene)

III. March

IV. Scherzo

V. The Prince and the Princess

VI. Flight

 

Edvard Grieg (1843-1907)

Piano Concerto in A Minor, Op. 16 (1868)

I. Allegro molto moderato

II. Adagio

III. Allegro moderato molto e marcato

 

Sergey Rachmaninov (1873-1943)
Symphonic Dances, Op. 45 (1940)

I. Non allegro

II. Andante con moto (Tempo di valse)

III. Lento assai – Allegro vivace – Lento assai. Come prima – Allegro vivace

 

Programmatekst

Sergej Prokofjev
De liefde voor de drie sinaasappelen, suite op. 33

Ongeveer drie jaar na zijn eerste opera, De speler, begon Prokofjev in 1919 aan de compositie van zijn tweede opera, De liefde voor de drie sinaasappelen. Die laatste werd warm ontvangen bij zijn creatie eind 1921 in Chicago. Het gedurfde en vernieuwende karakter stootte daarna echter op veel kritiek. 

De liefde voor de drie sinaasappelen vindt haar inspiratie in het absurde en komische straattheater van het commedia dell'arte. De opera volgt het verhaal van een Prins die depressief is. Niemand kan nog een glimlach op zijn gezicht toveren, tot de heks Fata Morgana – een vijand van de troon – een onverwachte val maakt waardoor hij erg moet lachen. Om zich te wreken, veroordeelt Fata Morgana hem tot het ondernemen van een queeste naar de drie sinaasappelen. De Prins kan uiteindelijk de drie vruchten vinden, maar raakte ondertussen wel verdwaald in de woestijn. Zijn metgezel, de nar, heeft verschrikkelijke dorst en pelt twee vruchten waaruit twee prinsessen tevoorschijn komen die spijtig genoeg meteen door uitdroging omkomen. De Prins opent de derde sinaasappel, waardoor prinses Ninetta hetzelfde lot dreigt te ondergaan indien de "toeschouwers" haar niet snel een emmer water brengen. Na verschillende discussies, waarbij de Prins en Ninetta, opnieuw met de hulp van de "toeschouwers", de hekserijen van Fata Morgana verijdelen, worden ze uiteindelijk verenigd.

In 1925 vormde Prokofjev de opera om tot een orkestsuite, die aanvankelijk lauw onthaald werd door het Parijse publiek, maar vandaag wordt het werk als een van zijn belangrijkste successen beschouwd. 

 

Edvard Grieg
Concerto voor piano en orkest in a, op. 16 

Aan het begin van zijn carrière componeerde Edvard Grieg vooral in een romantische stijl die sterk beïnvloed was door Robert Schumann. Dat veranderde toen de Noorse componist Rikard Nordraak ontmoette, een van de grondleggers van de Noorse nationale muziekbeweging. Samen met hem zou Grieg een muzikale stijl ontwikkelen die haar wortels vindt in de Noorse volksmuziek. Hij moedigde Grieg aan zich te ontdoen van de Duitse invloed op de Noorse cultuur. Bovendien richtte hij in 1867 de Noorse Academie voor Muziek op, die het speerpunt zou worden van een Noorse nationale muziek die hij levenslang zou verdedigen en aanhangen als pianist, dirigent en componist. Grieg schreef het Concerto voor piano en orkest, op. 16 tijdens een verblijf in Denemarken. Tot op de dag van vandaag is het concerto een van de meest uitgevoerde en populaire werken uit zijn oeuvre. Onder meer Franz Liszt was een groot bewonderaar van het werk. 

Ook al zijn de sfeer en het opzet van het concerto nog duidelijk romantisch, toch is de klankkleur ondubbelzinnig Noors. Zo gunt Grieg zich enige vrijheid in de  vorm, maar vooral ook in de thema’s, de orkestkleuren en de ritmes. Het hoofdthema van het eerste deel verwijst naar de ‘halling’, een Noorse volksdans. Het tweede zit vol schitterende melodieën met Noorse ritmische figuren. De subtiele orkestratie brengt fijnzinnige kleurschakeringen aan in wat een moment van pure poëzie is. Ook in het derde en laatste deel klinkt een springerige ‘halling’ met uitgesproken accenten.

 

Sergej Rachmaninov
Symfonische dansen

In de zomer van 1939 besloot Sergej Rachmaninov (1873 – 1943) om Europa te verlaten omwille van het woelige, politieke klimaat. Samen met zijn gezin zette hij koers naar de Verenigde Staten, waar hij zich terugtrok op het luxueuze en uitgestrekte Honeyman Estate in New York. Het landgoed keek uit over de haven van Northport, waar Rachmaninovs urenlange pianospel als een sirene menig schipper lokte om zijn bootje aan te meren en vol verwondering te luisteren. Het is daar dat de Russische componist, drie jaar voor zijn dood, zijn allerlaatste compositie zou schrijven: de Symfonische dansen (1940). 

Het is niet zonder reden dat Rachmaninov de drie dansen eerst de titels ‘Middag’, ‘Schemering’ en ‘Middernacht’ had gegeven. Voor hem stonden de delen symbool voor de verschillende fasen uit zijn eigen leven. Het werk is dan ook opgevat als een soort muzikaal testament, waarin de componist citaten uit zijn eigen oeuvre plukt. Zo grijpt de eerste dans nostalgisch terug naar het openingsthema van zijn Eerste Symfonie (1895) dat hier evenwel een sereen einde krijgt. Tijdens het tweede deel leiden de houtblazers met grillige loopjes het orkest in een mysterieuze, haast behekste wals. In de derde en laatste dans doemt het Dies Irae op, het ijzingwekkende gregoriaanse gezang uit de dodenmis waar Rachmaninov zijn leven lang door geobsedeerd was. Maar behalve het Dies Irae citeert de componist in het derde deel ook het gezang 'Blagosloven yesi, Gospodi' uit zijn koorwerk Nachtvigilie (1915) dat Christus’ herrijzenis bezingt. Rachmaninov speelt de muzikale motieven rond dood en wederopstanding tegen elkaar uit in een culminerende strijd, tot uiteindelijk de herrijzenis overwint. En alsof zijn allerlaatste compositie hem daadwerkelijk verlossing bracht, onderschreef hij dit kantelpunt in zijn partituur met de vreugdekreet: ‘Halleluja!’

 

Bozar Archives

 

Biografie

Stéphane Denève

Stéphane Denève is muziekdirecteur van het St. Louis Symphony Orchestra, artistiek directeur van het New World Symphony en vanaf 2023 tevens eerste gastdirigent van het Nederlands Radio Filharmonisch Orkest. Voordien was hij  Principal Guest Conductor van het Philadelphia Orchestra en chef-dirigent van Brussels Philharmonic. Stéphane Denève heeft een bijzondere affiniteit met de muziek van zijn geboorteland Frankrijk en is een gepassioneerde vaandeldrager van hedendaagse klassieke muziek. 

 

Víkingur Ólafsson

Víkingur Ólafsson is een van de meest gevraagde pianisten van dit moment. Zijn door Deutsche Grammophon uitgebrachte cd’s Philip Glass Piano Works (2017), Bach Reworks (2018), Debussy/Rameau (2020) en Mozart & Contemporaries (2021) zijn een internationaal succes geworden met miljoenen downloads. Hij heeft talloze prijzen gewonnen, waaronder de Opus Klassik Solo Recording Instrumental 2019 en 2020, Album of the Year 2019 bij BBC Music Magazine Awards en Artist of the Year 2019 bij Gramophone Magazine. De New York Times noemt hem sindsdien de ‘Glenn Gould van IJsland’. 

 

St. Louis Symphony Orchestra

Het St. Louis Symphony Orchestra wordt beschouwd als een van de meest toonaangevende Amerikaanse orkesten en is het op één na oudste orkest van het land. De kern van het artistieke fundament van het SLSO is de dynamische samenwerking met Stéphane Denève. Naast de concerten in de historische Powell Hall, waar het SLSO al meer dan 50 jaar gevestigd is, is het orkest een integraal onderdeel van de levendige gemeenschap van St. Louis (Missouri). De musici van het orkest treden elk jaar in de hele regio op in medische instellingen, gebedshuizen, gemeenschapscentra en scholen.

 

Extra

14:30 Klarafestival LOUNGE

Inleiding door Lalina Goddard

Leden orkest en/of koor

EERSTE VIOLEN

David Halen, Concertmaster

Erin Schreiber, Associate Concertmaster

Hannah Ji, Acting Assistant Concertmaster

Ann Fink

Jessica Cheng Hellwege

Emily Ho

Melody Lee

Xiaoxiao Qiang

Angie Smart

Brian Allen**

Jessie Chen**

Kyle Lombard**

Natalie Gaynor*

Heidi Harris*

Jinyou Lee*

Marin Osawa*

 

TWEEDE VIOLEN

Alison Harney, Principal

Kristin Ahlstrom, Associate Principal

Eva Kozma, Assistant Principal

Andrea Jarrett

Nicolae Bica

Janet Carpenter

Lisa Chong

Ling Ling Guan

Asako Kuboki

Shawn Weil

Seul Lee**

Jacqueline Tso**

Natalie Lee*

Jecoliah Wang*

 

ALTVIOLEN

Alejandro Valdepeñas, Associate Principal

Jonathan Chu, Assistant Principal

Andrew François

Susan Gordon

Chris Tantillo

Shannon Farrell Williams

Xi Zhang

Emily Owsinski**

Chloé Thominet**

Amy Greenhalgh*

Kathleen Mattis*

 

CELLOS

Daniel Lee, Principal

Melissa Brooks, Associate Principal

David Kim, Assistant Principal

James Czyzewski

Jennifer Humphreys

Alvin McCall

Bjorn Ranheim

Yin Xiong

Caroline Kim*

Grace Park*

 

CONTRABASSEN

Erik Harris, Principal

Aleck Belcher, Associate Principal

Christopher Carson, Assistant Principal

David DeRiso

Brendan Fitzgerald

Sarah Hogan Kaiser

Ronald Moberly

Isaac Polinsky*

 

HARPEN

Allegra Lilly, Principal

Megan Stout*

 

FLUITEN

Matthew Roitstein, Principal

Andrea Kaplan, Associate Principal

Jennifer Nitchman

Ann Choomack

 

PICCOLO

Ann Choomack

 

HOBO'S

Jelena Dirks, Principal

Philip Ross, Associate Principal

Xiomara Mass

Cally Banham

 

ENGELSE HOORN

Cally Banham

 

KLARINETTEN

Greg Williams*

Tzuying Huang

Ryan Toher**

 

BASS KLARINET

Tzuying Huang

 

E-FLAT KLARINET

Ryan Toher**

 

FAGOTTEN

Andrew Cuneo, Principal

Andrew Gott, Associate Principal

Julia Paine

 

CONTRAFAGOT

Norbert Nielubowski*

 

SAXOFOON

Michael Weiss-Holmes*

 

HOORNS

Roger Kaza, Principal

Thomas Jöstlein, Associate Principal

Tod Bowermaster

Julie Thayer

Victoria Knudtson

Spencer Park**

 

TROMPETTEN

Thomas Drake, Associate Principal

Christopher Coletti*

Michael Walk

Austin Williams**

 

TROMBONES

Amanda Stewart, Associate Principal

Jonathan Reycraft

 

BASS TROMBONE

Christopher Bassett**

 

TUBA

John DiCesare*

 

PAUKEN

Shannon Wood, Principal

Kevin Ritenauer, Associate Principal

 

PERCUSSIE

William James, Principal

Alan Stewart, Associate Principal

Kevin Ritenauer

Zachary Crystal*

Sasha Luthy*

Kim Shelley*

 

KEYBOARD INSTRUMENT

Peter Henderson*

 

*Extra Muzikant

**Vervanging

 

Partners

main partners

Klara, KPMG,  Nationale Loterij-meer dan spelen

 

festival & event partners

Belfius, Brouwerij Omer Vander Ghinste, Interparking, Proximus

 

public funding

BHG, Nationale Bank van België, Vlaamse Gemeenschap, Vlaamse Gemeenschapscommissie

 

cultural partners

AB, Bozar, Concertgebouw Brugge, DESINGEL, Flagey, Kaaitheater, Muntpunt, Passa Porta, Théatre Varia

 

official festival suppliers 

Café Costume, Café Victor, Casada, Daniel Ost, Fruit at Work, Greenmobility, Levi Party Rental, Piano’s Maene, Ray & Jules, Thon Hotels

 

media partners 

BRUZZ, BX1, Canvas, Clearchannel, Davidsfonds, De Standaard, Eén, La Libre, La Première, La Trois, MIVB, Musiq3, Radio 1,  Ring TV,  visit brussels