A Filetta, Paolo Fresu & Daniele Di Bonaventura

Een symbool van verbondenheid met de aarde

A Filetta bestudeert de Corsicaanse polyfonie afkomstig van het île de Beauté en verbindt die aan andere genres, disciplines en tradities, gaande van filmmuziek tot jazz en dans. Klarafestival sprak met oprichter Jean-Claude Acquaviva.

Je vervoegde A Filetta in 1978. Wat was toen de missie van de groep? Maakte die deel uit van een bredere beweging?

Het einde van de jaren zeventig was bijna overal in Europa een bewogen periode. Corsica stond in die tijd in rep en roer: er rezen politieke, sociale en culturele eisen op bij een bevolking die het gevoel had in de steek gelaten te zijn. Het was in die tijd dat groepen als de onze ontstonden, om het mondelinge vocale, literaire en poëtische erfgoed te helpen bewaren. Onze focus lag op de taal en de achteruitgang ervan, maar we stonden ook open voor de wereldwijde strijd voor een meer rechtvaardige en broederlijke wereld. We blijven dus trouw aan ons engagement, en meer dan ooit staan wij aan de zijde van de meest kwetsbaren, de meest behoeftigen.

Wat betekent A Filetta?

A Filetta betekent letterlijk ‘een varen’. Naast een plant die diepgeworteld is onder onze kastanjebomen, is de varen ook een symbool voor verbondenheid met de aarde. Ze verwijst naar de bodem en naar het geheugen. Ze draagt iedereen op om zich zijn afkomst te herinneren zonder de ander, wie hij of zij ook moge zijn, te willen uitsluiten.

Traditionele polyfonie vormt het hoofdrepertoire van A Filetta, maar je mengt er ook andere niet-klassieke genres onder, en zelfs andere artistieke disciplines zoals dans. Is dit belangrijk voor je?

Onze bestaansreden is inderdaad geworteld in een zeer krachtige vocale traditie; we komen eruit voort en zijn er diep mee begaan. Maar we zijn er ook van overtuigd dat traditie werkt als een zeef, die de opeenvolgende generaties moeten aanvullen met nieuwe bijdragen. Net om die reden is onze identiteit voortdurend in beweging. Door je open te stellen voor andere disciplines, andere kunstenaars en andere werelden zet je een stap naar de andere, en zorg je ook voor kruisbestuiving.

Tijdens Klarafestival 2022 zal je optreden met bandoneonist Daniele di Buonaventura en trompetspeler Paolo Fresu. Hoe hebben jullie elkaar ontmoet?

We werden aan elkaar voorgesteld in 2006. Aghja, een klein jazzpodium in Ajaccio, vierde zijn 20-jarige bestaan met een ontmoeting tussen polyfonie-zangers en jazzmuzikanten. Het was liefde op het eerste gezicht; sindsdien blijven we elkaar opzoeken. We hebben samen veel concerten gegeven in heel Europa en twee albums opgenomen: Mistico mediterraneo, uitgebracht in 2011 door ECM, en Danse Mémoire, Danse (Grand Prix de l'académie Charles Cros) die we in 2017 met TUK, Paolo's label, hebben gecoproduceerd.

Welke wegen verken je in Danse Mémoire, Danse?

Wat ons in de eerste plaats samenbrengt zijn een aantal verbintenissen. Voor ons kan muziek, naast het feit dat het vermaakt, ook boodschappen overbrengen. Ons laatste album, Danse Mémoire, Danse, brengt virtueel twee denkers samen, Aimé Césaire, een belangrijke dichter uit Martinique, en Jean Nicoli, een emblematische figuur binnen het Corsicaanse verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Twee mannen die hard gevochten hebben tegen het kapitalisme en zijn gevolgen, een vorm van kolonialisme dat mensen en beschavingen verplettert. Muzikaal gezien zijn er geen grenzen, zolang we er maar plezier in scheppen om ons samen uit te drukken, in welke taal dan ook!

A FILETTA

De a capella groep A FILETTA, opgericht in 1978, bestaat uit zes Corsicaanse mannenstemmen. Met hun composities cultiveren deze zangers een vernieuwende en open traditie, die stevig verankerd is in het verleden, maar zich tegelijk zonder beperkingen verder ontwikkelt. Het ensemble zet de mondelinge traditie van het eiland voort, maar staat ook bekend om zijn verkenning van andere facetten van polyfone zang, door zelf hedendaagse werken te creëren. De vruchtbare ontmoeting met jazztrompettist Paolo Fresu en bandoneonist Daniele di Bonaventura resulteerde in twee creaties: Mistico Mediterraneo en het dansproject Danse mémoire, danse”.

Paolo Fresu

Als muzikant, professor en directeur van verschillende Italiaanse en internationale instellingen ontving Paolo Fresu tal van onderscheidingen. De afgelopen dertig jaar trad hij wereldwijd op met de belangrijkste namen uit de Afro-Amerikaanse muziek. Hij nam deel aan meer dan 350 opnames, waarvan sommige als leider, andere als sideman, en nog andere projecten waarin etnische muziek, jazz, wereldmuziek, hedendaagse en oude muziek vermengd worden.

Daniele di Bonaventura

Daniele di Bonaventura is een Italiaans componist, arrangeur, pianist en bandoneonist. Vanaf het begin van zijn carrière richtte hij zich voornamelijk op improvisatie, ook al studeerde hij eigenlijk klassieke muziek. Vanaf zijn achtste studeerde hij piano, cello, compositie en orkestdirectie. Zijn samenwerkingen strekken zich uit van klassieke muziek tot hedendaagse muziek, van jazz tot tango en wereldmuziek, en zelfs tot theater, film en dans.